Gün geçtikçe konular daha bir ilginç hal alıyor farkındayım. Bugün sizler Sovyet sinemasının önemli bir ismi olan Eisenstein hakkında bir iki kelam edeceğim. (ayzenştayn şeklinde yazımı da mevcut isminin ama ben onu tercih etmiyorum)
Eisenstein'ın hayatı :
Onu sinemanın unutulmazları arasına sokan ise yine aynı yıl çektiği Potemkin Zırhlısı isimli filmidir. 1929 yılında önce avrupaya daha sonra Birleşik devletlere gitti. Lakin burada işleri tam istediği gibi gitmedi.
1933 yılında ülkesine geri döndü ancak çok büyük eleştirilere maruz kaldı. Buna rağmen eleştirileri kabullenip yoluna devam etti. alexandr nevskiy ve Korkunç İvan filmlerini çekti. 50. yaşına bir kaç gün kala vefat etti.
Buraya kadar anlattıklarım tipik ansiklopedik bilgilerdi hala okuyorsanız biz öznel bilgiler ile devam edelim.
Potemkin Zırhlısı
1925 yılında henüz 27 yaşında olan Eisenstein'e çekmesi için devlet tarafından verilmiş bir direktif ile çekilmiştir. Evet bildiğiniz propaganda filmidir. 1905 yılında meydana gelen bir isyanın 20. yılında bir nevi eskiyi kötüleme yeniyi övme şenlikleri kapsamında sipariş üzere çekilmiştir.
Bu filmin sinematik olarak değerini düşürmez. Eisenstein henüz emekleme aşamasında bulunan kurguyu ayağa kaldırdı. Bir nevi ona yürüme imkanı verdi, zaten sonrada kurgu bir koştu ki kimse yakalayamadı.
Film çarlık Rusya'sı döneminde kötü koşullara isyan eden bir savaş gemisi mürettebatını ve ardından bir halkın özgürlük için direnişini anlatıyor. Filmin en can alıcı bölümü ise Odessa merdivenleri olarak bilinen bölüm.
Daha sonraları pek çok filmde bu sahneye atıf yapılmıştır. Film sayesinde Eisenstein pek çok kurgu tekniğini deneme imkanına kavuşmuştur. Filmi izlerken gerçekten duygusal bir bağ kurmamak mümkün değil. Hatta bu sebeple bir dönem İngiltere gösterimi yasaklanıyor ki işçi isyanına teşvik etmesin.
Film yapı itibariyle sessiz bir filmdir. Siyah beyaz bir filmdir. Film ile ilgili ilginç bilgilerden biride filmin 1958 yılında tüm zamanların en büyük filmi ilan edilmesidir. Gerçi bu film ile Yurttaş Kane karşılaştırması sürüp gidiyor hala ama neyse bilemiyorum Selami.
Kurguya bakış
Henüz Kulesov okulu henüz montajın izleyici üzerinde etkilerini hazmetmeye çalışırken Eisenstein abimiz bu film ile istediği fırsatı yakalamış ve kurguyu hazmedip üzerine soda içmiştir.
Film 5 bölümden oluşur bunlar :
- "İnsanlar ve kurtçuklar"
- "Limandaki dram"
- "Ölü bir adam adalet arıyor"
- "Odessa merdivenleri"
- "Filo ile randevu"
Odessa Merdivenleri
Gerek filmin gerek kurgunun en unutulmaz detaylarındandır. Sahneyi izlemek isteyenler için link .
İzlemek istemeyenlere ise kısaca özetlemek gerekirse çarlık askerleri halkın üzerine ateş açarak merdivenleri iniyor ve haklarını arayan bu insanları katlediyorlar. Bu sırada çocuğu vurulmuş bir anne korkmadan onların üzerine doğru ilerliyor sonuç olarak oda kurşunlardan nasibini alıyor.
Devamında bir anne ve önüne siper olduğu bebek arabasını görüyoruz. Kadın vuruluyor ve düşerken bebek arabasına çarpınca merdivenlerden aşağı tam gaz ilerleyen bir bebek arabası hızlıca merdiven inen askerler katledilen halk derken baya bir geriliyoruz.
Eisenstein abimizin buradaki amacıda tam olarak bu. Yani istediği duyguyu bize görüntüleri bir biri ardına getirerek bize verebilmek. O dönem için oldukça başarılıda oluyor bunu yaparken.
Odessa merdivenleri sahnesi de sinema dünyası ve kurgunun tarihsel gelişimi içerisinde oldukça önemli bir yer tutuyor.
Evet sevgili yeşilçam severler bir sohbetin daha sonuna geldik sizlere yağmurlu bir İstanbul gününden esenlikler diliyorum.
Yorumlar
Yorum Gönder